Podręcznik instalacji i konserwacji sprzętu Haier 1u125s2sn1fb

Podręcznik instalacji i konserwacji sprzętu Haier 1u125s2sn1fb zawiera wszystkie potrzebne informacje do instalacji i konserwacji sprzętu Haier 1u125s2sn1fb. Zawarte w nim instrukcje pomogą zainstalować i utrzymać sprzęt w optymalnym stanie pracy. Podręcznik zawiera szczegółowy opis wszystkich komponentów, w tym komponenty instalacyjne, sterowniki, ustawienia i narzędzia diagnostyczne. Podręcznik zawiera również informacje na temat bezpieczeństwa i regulacji prawnych, które muszą być przestrzegane podczas instalacji i konserwacji sprzętu. Dzięki temu podręcznikowi można w pełni wykorzystać potencjał sprzętu Haier 1u125s2sn1fb i maksymalnie zoptymalizować jego użytkowanie.

Ostatnia aktualizacja: Podręcznik instalacji i konserwacji sprzętu Haier 1u125s2sn1fb



• Przejdź do menu głównego
Przejdź do treści

Dodano do koszyka

Ilość: szt.

Cena: zł

Wartość koszyka:

Moduł 1
Zasady przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji
elektrycznych

1. Normy i przepisy prawa dotyczące wykonywania prac konserwacyjnych
instalacji elektrycznych
2. Zasady konserwacji instalacji elektrycznych
3. Przeglądy instalacji elektrycznej
4. Etapy wykonywania prac konserwacyjnych i napraw instalacji elektrycznych

1. Normy i przepisy prawa dotyczące wykonywania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych
Instalacje elektryczne muszą spełniać wymagania techniczno-budowlane określone w ustawach i rozporządzeniach wykonawczych do tych ustaw oraz w normach.
Podstawowe wymagania formalne dotyczące instalacji w obiektach budowlanych zawarte są w ustawach:
- Ustawa,, Prawo budowlane" z 7 lipca 1994 r. z późniejszymi zmianami,
- Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej z późniejszymi zmianami,
Częściowo wymagania odnośnie do instalacji określają ustawy:
- Ustawa z 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji z późniejszymi zmianami,
- Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji z późniejszymi zmianami,
- Ustawa,, Prawo Energetyczne" z 10 kwietnia 1997 r. z późniejszymi zmianami.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Minister Rozwoju Regionalnego
i Budownictwa, Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oraz Minister Infrastruktury, a wcześniej Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa wydali szereg
rozporządzeń określających szczegółowe i dodatkowe wymagania techniczne dotyczące
instalacji elektrycznych.
Rozporządzenia te dotyczą miedzy innymi:
- warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
- aprobat i kryteriów technicznych dotyczących wyrobów budowlanych,
- samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
- wyrobów służących do ochrony przeciwpożarowej, które mogą być wprowadzone do obrotu i stosowania wyłącznie na podstawie certyfikatu zgodności,
- uzgodnień projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej,
- warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych i ich usytuowania,
- książki obiektu budowlanego,
- ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów,
- szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego,
- warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców,
- szczegółowego zakresu obowiązków zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu
z wytwarzaniem ciepła,
- metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych,
- w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochrony przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
Najważniejsze wymagania techniczne dotyczące instalacji elektrycznych definiuje
wieloarkuszowa norma PN-IEC 60364 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych,
która określa między innymi:
- ochronę przeciwporażeniową,
- ochronę przed skutkami oddziaływania cieplnego, prądem przetężeniowym,
przepięciami, przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi, zakłóceniami
elektrycznymi (EMI) w instalacjach obiektów budowlanych, obniżeniem napięcia,
- szczegółowe wymagania odnośnie oględzin, prób instalacji elektrycznej przy badaniach okresowych,
2

odłączanie izolacyjne i łączenie,
stosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo,
ochronę przeciwpożarową,
obciążalności prądowe długotrwale przewodów,
dobór i montaż wyposażenia elektrycznego: oprzewodowania, aparatury łączeniowej i sterowniczej, urządzeń do ochrony przed przepięciami, aparatury rozdzielczej i sterowniczej, urządzeń do odłączania izolacyjnego i łączenia, uziemienia i przewodów ochronnych, niskonapięciowych zespołów prądotwórczych, instalacji bezpieczeństwa,
- wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji.
-
-

Oprócz normy PN-IEC 60364, wymagania techniczno-budowlane w zakresie instalacji elektrycznych określają również inne normy, dotyczące między innymi:
- elektroenergetycznych i sygnalizacyjnych linii kablowych,
- oświetlenia dróg publicznych,
- oświetlenia wnętrz światłem elektrycznym,
- ochrony odgromowej obiektów budowlanych (norma wieloarkuszowa),
- oznaczeń identyfikacyjnych przewodów barwami lub cyframi,
- wyłączników nadprądowych do instalacji domowych i podobnych,
- bezpieczników topikowych niskonapięciowych,
- ochrony przed elektrycznością statyczną obiektów, instalacji i urządzeń,
- ograniczników przepięć,
- opraw oświetleniowych,
- rozdzielnic i sterownic niskonapięciowych,
- ochrony odgromowej obiektów budowlanych,
- ochrony przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym,
- instalacji elektroenergetycznych prądu przemiennego o napięciu wyższym niż
1kV.
Nie zostały przytoczone w tym miejscu konkretne normy, ponieważ należy pamiętać, że akty prawne, jakimi są normy, ulegają dezaktualizacji. Obowiązujące normy są
zastępowane nowszymi, które powstały np. na skutek pojawienia się nowych rozwiązań
technicznych.
Informacji na temat najnowszych aktów prawnych dotyczących instalacji elektrycznych można szukać np. w publikacjach Stowarzyszenia Elektryków Polskich, instytucjach publicznych zajmujących się energetyką czy zasobach sieci Internet.
Analiza aktów prawnych w zakresie wykonywania prac konserwacyjnych w instalacjach elektrycznych dotyczy przede wszystkim rodzaju instalacji oraz typu budynku, w jakim się znajduje.

3

2. Zasady konserwacji instalacji elektrycznych
Konserwacja instalacji elektrycznych ma charakter profilaktyczny i wykonywana
jest w celu utrzymanie sprawności działania instalacji. Prace konserwacyjne zapobiegają
wystąpieniu uszkodzeń na skutek pogorszenia właściwości instalacji. Konserwacja instalacji elektrycznych powinna być przeprowadzana w taki sposób, aby po jej wykonaniu instalacje spełniały wymagania techniczno-budowlane.
Warunki techniczne, jakim powinna odpowiadać instalacja elektryczna w obiekcie budowlanym, określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz PN.
W instalacjach elektrycznych należy stosować:
? złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone
przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi oraz ingerencją osób niepowołanych,
? oddzielny przewód ochronny PE i neutralny N,
? wyłączniki przeciwporażeniowe różnicowoprądowe,
? wyłączniki nadmiarowe w obwodach odbiorczych,
? połączenia wyrównawcze główne i miejscowe CC, łączące przewody ochronne PE
z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,
? zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i stropów,
? żyły przewodów elektrycznych o przekrojach do 10 mm2 wykonane z miedzi,
? urządzenia ochrony przeciwpożarowej,
? jako uziomy, metalowe konstrukcje budynków lub inne metalowe elementy,
? urządzenia do pomiaru zużycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu dostępnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych.
Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynku nie
powinno kolidować z innymi instalacjami w zakresie odległości i ich wzajemnego usytuowania. Przewody i kable elektryczne należy prowadzić w sposób umożliwiający ich
wymianę bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku.
W instalacji elektrycznej w budynku należy stosować wyodrębnione obwody:
? oświetlenia górnego (sufitowego),
? gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia,
? gniazda wtyczkowego do pralki,
? gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w kuchni,
? odbiorników zainstalowanych na stałe.
W budynkach wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, główne, pionowe ciągi instalacji elektrycznej należy prowadzić poza mieszkaniami
i pomieszczeniami użytkowymi, w wydzielonych kanałach lub szybach odpowiadających
wymogom PN.

4

3. Przeglądy instalacji elektrycznej
Instalacja elektryczna powinna być poddawana okresowym przeglądom. Przeglądy instalacji powinny obejmować w szczególności:
? szczegółowe oględziny,
? sprawdzenia ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej,
? czynności konserwacyjne i naprawy zapewniające poprawną pracę instalacji,
? pomiary w zakresie i terminach określonych w instrukcji eksploatacji.
Różnica pomiędzy oględzinami a przeglądami polega na tym, że:
? oględziny są to obserwacje i ocena stanu technicznego instalacji elektrycznych
bez przeprowadzania pomiarów i prób; dla wielu urządzeń oględziny są podstawową czynnością w prowadzeniu prawidłowej eksploatacji,
? przeglądy są to kompleksowe czynności diagnostyczne i konserwacyjne, odtwarzające sprawność eksploatacyjną instalacji.
Wyniki przeglądu i kompleksowej oceny stanu instalacji elektrycznej są podstawą do podjęcia decyzji o zakresie i terminie prac remontowych bądź modernizacyjnych.
4. Etapy wykonywania prac konserwacyjnych i napraw instalacji elektrycznych
Zapoznanie z dokumentacją techniczną instalacji elektrycznej
Przed przystąpieniem do konserwacji i napraw instalacji elektrycznej należy zapoznać się z jej dokumentacją techniczną, a w szczególności z opisem instalacji, ochroną
przeciwporażeniową, wykazem materiałów, schematami i planami.
Na podstawie planu instalacji elektrycznej określa się np. trasy przewodów.
Schemat instalacji elektrycznej przedstawia obwody instalacji, wzajemne powiązania
między nimi oraz występujące w instalacji urządzenia zabezpieczające, liczniki energii
elektrycznej i odbiorniki energii elektrycznej. Schemat instalacji elektrycznej może mieć
charakter:
- ideowy - przedstawia w uproszczony sposób rzeczywiste rozmieszczenie osprzętu oraz przewodów,
- rozwinięty - przedstawia wszystkie połączenia elektryczne, nie uwzględnia rzeczywistego rozmieszczenia elementów,
- montażowy - przedstawia rzeczywiste rozmieszczenie elementów i przewodów
oraz ich połączenia w osprzęcie,
- oprzewodowania - przedstawia połączenia między poszczególnymi urządzeniami i listwami zaciskowymi. Rozmieszczenie przewodów jest zgodne z ich rzeczywistym rozmieszczeniem.

5

Schemat rozwinięty umożliwia analizę działania instalacji elektrycznej.

a) b)

c) d)
Rys. 1. 1 Przykłady schematów instalacji elektrycznej
a) ideowy, b) ideowy rozwinięty, c) montażowy, d) oprzewodowania
Źródło: czega. republika. pl

Oględziny instalacji elektrycznej
Oględziny są podstawową i wykonywaną jako pierwszą czynnością konserwacyjną mającą potwierdzić, czy elementy i urządzenia instalacji elektrycznej:
? spełniają wymagania bezpieczeństwa podane w odpowiednich normach,
? są prawidłowo dobrane i zamontowane zgodnie z wymaganiami normy,
? nie mają uszkodzeń pogarszających bezpieczeństwo,
? mają właściwy sposób ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym,
? są wyposażone w schematy i tablice ostrzegawcze i informacyjne,
? mają zapewniony dostęp dla wygodnej obsługi, konserwacji i napraw.
Na podstawie wykonanych oględzin instalacji elektrycznej określa się jej stan
techniczny, a w szczególności:
- stan techniczny osprzętu instalacyjnego,
- mocowanie osprzętu instalacyjnego,
- ochronę podstawową,
- stan mechaniczny i elektryczny złącz i połączeń,
- umieszczenie przewodów w zaciskach itp.,
- stan techniczny zainstalowanych urządzeń ochronnych,
- stan techniczny urządzeń sterujących odbiornikami podłączonymi do instalacji
elektrycznej,
- stan techniczny rur instalacyjnych i listew,
- stan techniczny wyposażenia rozdzielczego.

6

Na tej podstawie zostaje określony zakres prac konserwacyjnych w danej instalacji elektrycznej. Następnie można przystąpić do zasadniczych czynności konserwacyjnych, takich jak naprawa uszkodzeń, wymiana zużytych elementów i podzespołów. Podczas wykonywania prac konserwacyjnych należy szczególną uwagę zwrócić na zastosowanie - należy określić typ i parametry wymienianych elementów i podzespołów.
Zasady bezpiecznego wykonywania konserwacji instalacji elektrycznych
Prace związane z konserwacją i naprawami instalacji elektrycznych mogą wykonywać jedynie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie oraz spełniające dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, określone w przepisach. Osoba wykonująca konserwację i naprawy instalacji elektrycznych przed przystąpieniem do prac powinna odbyć instruktaż stanowiskowy.
Instalacje elektryczne oraz narzędzia do ich napraw, przed dopuszczeniem do
użytkowania powinny być poddawane ocenie pod względem wymagań bezpieczeństwa
i higieny pracy. Wykonywanie oględzin instalacji polega głównie na wzrokowym sprawdzeniu stanu technicznego tych urządzeń, nie wymaga się przy tym wyłączania urządzeń
spod napięcia.
Przy dokonywaniu wszelkich prac z zakresu konserwacji i napraw instancji elektrycznych należy stosować odpowiedni sprzęt ochronny, który odpowiada wymaganiom
przepisów i norm BHP. Dobór sprzętu ochronnego zależy od wartości napięcia instalacji
elektrycznej, rodzaju instalacji i zakresu wykonywanych prac. Sprzęt ochrony osobistej
stosowany w pracach przy instalacjach elektrycznych dzielimy na:
1. sprzęt ochronny izolujący:
- podstawowy (zasadniczy): drążki izolacyjne, kleszcze i chwytaki, uchwyty izolacyjne, wskaźniki napięcia, rękawice dielektryczne, narzędzia izolowane (szczypce
płaskie, wkrętaki itp. ),
- dodatkowy: kalosze i półbuty elektroizolacyjne, dywaniki i chodniki gumowe
elektroizolacyjne, pomosty izolacyjne, hełmy ochronne izolacyjne;
2. sprzęt chroniący przed pojawieniem się napięcia:
- uziemiacze;
3. sprzęt zabezpieczający:
- szelki bezpieczeństwa,
- okulary ochronne przeciwodpryskowe,
- osłony izolacyjne,
- słupołazy,
- maski przeciwgazowe, przeciwpyłowe itd. ;
4. sprzęt pomocniczy:
- ogrodzenia, barierki i liny,
- płyty izolacyjne,
- siatki ochronne,
- tablice bezpieczeństwa (ostrzegawcze, nakazu, zakazu).

7

Rys. 2 Przykłady sprzętu ochronnego: kalosze i półbuty elektroizolacyjne, rękawice
gumowe elektroizolacyjne, hełm ochronny izolacyjny, okulary ochronne, znaki ostrzegawcze, uziemiacze drążki izolacyjne, ogrodzenie
Źródło: http://real-bhp. firmy. net

W instalacjach elektrycznych niewyłączonych spod napięcia zezwolone są prace:
- polegające na wymianie wkładek bezpiecznikowych i żarówek (świetlówek)
o nieuszkodzonej obudowie i oprawie;
- przy wykonywaniu prób i pomiarów, w sposób określony w szczegółowych instrukcjach lub wskazówkach bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych
stanowiskach roboczych;
- w innych przypadkach, nie wymienionych powyżej, lecz wyłącznie przy zastosowaniu specjalnych środków przewidzianych w szczegółowych instrukcjach stanowiskowych, które zapewniają bezpieczne wykonywanie pracy.
Prace konserwacyjne i remontowe przy czynnych instalacjach mogą być wykonywane po wyłączeniu spod napięcia całej instalacji danego obwodu lub odbiornika, na
którym są wykonywane prace oraz sprawdzeniu braku napięcia i uziemieniu.
Wyłączenia instalacji spod napięcia należy dokonać przez wyłączenie wyłączników (jeżeli istnieją) i wyjęcie wkładek zabezpieczających w rozdzielnicy danego budynku lub na najbliższej tablicy, z której jest zasilana dana instalacja lub obwód.
W razie wykonywania prac polegających na kuciu w murze i przebijaniu otworów
w ścianie przy instalacjach podtynkowych i innych, nie ułożonych na powierzchni ścian,
wskazane jest wyłączyć spod napięcia wszystkie obwody instalacji w budynku lub pomieszczeniu, w którym wykonywane są te prace.
Wyłączenia odbiorników spod napięcia należy dokonać przez wyłączenie wyłączników, wyjęcie wkładek bezpiecznikowych znajdujących się możliwie najbliżej danego odbiornika lub przez wyjęcie wtyczki z gniazda wtykowego.
Sprawdzenia braku napięcia w wyłączanej instalacji lub odbiorniku należy dokonać neonowym wskaźnikiem napięcia. Niezależnie od sprawdzenia braku napięcia po
wyłączeniu instalacji, ponownego sprawdzenia braku napięcia należy dokonać bezpośrednio przed przystąpieniem do prac w każdym nowym miejscu pracy. Może się zdarzyć, że część instalacji lub obwód, przy których ma być rozpoczęta praca, nie należą do
8

instalacji wyłączonej spod napięcia. W miejscu wyłączenia instalacji spod napięcia oraz
w miejscu pracy żyły przewodów instalacji powinny być uziemione przy zastosowaniu
uziemiaczy przenośnych. W instalacjach mało rozbudowanych, np. w mieszkaniach,
w których założenie uziemiaczy przenośnych jest utrudnione, można nie uziemiać
przewodów wyłączonej instalacji, zarówno w miejscu wyłączenia, jak i miejscu pracy
pod warunkiem, że:
? miejsce wyłączenia jest dostępne tylko dla osób wykonujących prace (np. rozdzielnica, z której wyjęto wkładki bezpiecznikowe, zostanie zamknięta na klucz
znajdujący się u osób wykonujących prace), albo
? miejsce wyłączenia instalacji (obwodu) na tablicy ogólnie dostępnej jest skutecznie kontrolowane przez osoby wykonujące prace przed dokonywaniem na nich
manipulacji przez osoby postronne, a wyjęte wkładki bezpiecznikowe znajdują
się cały czas u osób wykonujących prace.
Przy wstrzeliwaniu kołków stalowych w ścianę, sufit lub inne podłoże, należy
zabezpieczyć się, aby nie było nikogo z drugiej strony tego podłoża, a pistolet był przed
wystrzeleniem ściśle dociśnięty w wyznaczonym miejscu.
Naprężenie przewodów wielokrążkiem oraz przebijanie otworów w ścianach
powinno się wykonywać, stojąc na pewnych (sztywnych) rusztowaniach. Nie wolno wykonywać tych prac z drabin.
Pracownicy układający przewody w powłoce ołowianej powinni starannie myć
ręce przed każdym posiłkiem i po pracy.
Przy posługiwaniu się lampą lutowniczą należy zachować szczególną ostrożność,
mając na uwadze możliwość wybuchu lub spowodowanie pożaru.
Wszelkie prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego muszą być wykonywane co najmniej przez dwie osoby, przy czym jedna z nich
musi mieć aktualne zaświadczenie kwalifikacyjne, a druga osoba może być osobą pomocniczą.
Prace w warunkach nie zaliczanych do szczególnego zagrożenia dla zdrowia
i życia ludzkiego mogą być wykonywane jednoosobowo.
Konserwacja instalacji mieszkaniowych oraz instalacji w budynkach użyteczności
publicznej
W instalacjach mieszkaniowych oraz instalacjach w budynkach użyteczności publicznej czynności konserwacyjne obejmują najczęściej:
ocenę prawidłowości działania oświetlenia,
wymianę niesprawnych elementów instalacji oświetleniowych,
czyszczenie opraw oświetleniowych,
ocenę prawidłowości działania obwodów gniazd wtyczkowych,
wymianę gniazd wtyczkowych,
sprawdzenie i poprawienie jakości połączeń w zaciskach puszek instalacyjnych,
łączników instalacyjnych, gniazd wtyczkowych, opraw oświetleniowych,
wymianę lub czyszczenie urządzeń zabezpieczających w tablicach rozdzielczych,
sprawdzenie trwałości mocowania łączników, gniazd instalacyjnych, rurek, listew
instalacyjnych, pokryw rozdzielnic itp.,
naprawę osprzętu elektroinstalacyjnego,
lokalizowanie uszkodzeń instalacji elektrycznych,
współpracę z Zakładem Energetycznym, udział w odczytywaniu zużycia energii
elektrycznej i konserwacji podstacji,
9

-
nadzór i konserwację rozdzielnic,
naprawę uszkodzeń kabli energetycznych,
zabezpieczenie ciągłości ruchu w zakresie sprawności przyłączy elektrycznych,
prowadzenie książki kontrolnej przeprowadzonych prac konserwacyjnych,
sprawdzanie urządzeń instalacyjnych (takich jak wyłączniki różnicowoprądowe,
systemy oświetlenia awaryjnego, wyłączniki główne prądu, itp. ) zgodnie z zaleceniami producenta i przepisami eksploatacji urządzeń elektrycznych i udokumentowanie ich w książce konserwacji instalacji,
segregację zużytych świetlówek, lamp i sprzętu elektroenergetycznego podlegających utylizacji,
wydawanie orzeczeń technicznych dotyczących stanu technicznego instalacji elektrycznych,
zabezpieczanie skrzynek rozdzielczych, tablic elektrycznych piętrowych i głównych przed dostępem osób niepowołanych, sprawdzenie i ewentualna naprawa
umocowania przewodów elektrycznych,
wykrywanie i likwidacja nielegalnych podłączeń do obwodów administracyjnych
i obwodów zasilających,
wyszukiwanie przerw i zwarć w instalacji elektrycznej oraz usuwanie przyczyn
wraz z wymianą uszkodzonych końcówek w obwodzie administracyjnym i liniach
zasilających budynku oraz tablicach i rozdzielniach osiedlowego oświetlenia ulicznego; dokonywanie okresowych pomiarów instalacji wewnętrznych, WLZ oraz instalacji odgromowej,
ewidencję urządzeń pomiarowych znajdujących się w lokalach wraz z dowodami
legalizacji i okresami ważności dowodów legalizacji poszczególnych rodzajów
przyrządów pomiarowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym ustawą
Prawo o miarach.

Badania i pomiary
W zakresie konserwacji przeprowadza się również badania i pomiary. Powinny
one obejmować co najmniej:
- pomiary rezystancji izolacji, badania ciągłości przewodów ochronnych;
- badania ochrony przy uszkodzeniu (przed dotykiem pośrednim), czyli sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej;
- próby działania urządzeń różnicowoprądowych.
Częstość wykonywania konserwacji
Wymagania określające częstość wykonywania konserwacji instalacji elektrycznej ustala się, uwzględniając rodzaj instalacji i jej wyposażenia, zastosowania, działania,
oraz wpływ warunków zewnętrznych, na które jest narażona, typ budynku, w jakim się
znajduje oraz inne wskazania środowiskowe bądź zalecane przez podmiot zarządzający
budynkiem.
Jako, że w ramach konserwacji wykonane są okresowe pomiary sprawdzające,
czas między kolejnymi konserwacjami nie powinien być dłuższy niż wymagany okres
wykonywania tych badań. Prawo Budowlane określa najdłuższy okres między badaniami na 5 lat. Normy proponują krótszy kilkuletni okres badań (np. 4 lata), za wyjątkiem
przypadków, w których występuje większe ryzyko i zalecany jest roczny czasokres badań i przeglądów. Należą do nich:
- obiekty użyteczności publicznej,

10

- miejsca pracy lub pomieszczenia, gdzie występuje ryzyko porażenia elektrycznego, pożaru lub wybuchu spowodowanego degradacją,
- miejsca pracy lub pomieszczenia, gdzie występują instalacje zarówno niskiego jak
i wysokiego napięcia,
- tereny budowy,
- miejsca, w których używany jest sprzęt przenośny.
W budownictwie mieszkaniowym często stosuje się dłuższe okresy między badaniami, co jest niezgodne z postanowieniem Prawa Budowlanego. Natomiast zaleca się
sprawdzanie instalacji elektrycznej, gdy użytkownicy mieszkań się zmieniają.
W przypadku instalacji, które objęte są systemem skutecznego zarządzania, zapewniającym profilaktyczną konserwację podczas normalnego użytkowania, sprawdzenia okresowe mogą być zastąpione odpowiednim systemem stałej kontroli i konserwacji
przez osoby wykwalifikowane. Należy zachować odpowiednie zapisy.
Częstość badań należy ustalić, uwzględniając warunki środowiskowe, w jakich
pracuje instalacja, w oparciu o wymagania Ustawy Prawo Budowlane, Ustawy Prawo
Energetyczne oraz o wymagania przepisów o ochronie przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej.
W zależności od warunków środowiskowych, w jakich są eksploatowane, i wymaganej częstości badań, instalacje elektryczne można podzielić na:
- instalacje badane w pełnym zakresie, nie rzadziej niż co 1 rok,
- instalacje badane pod względem bezpieczeństwa przeciwporażeniowego, nie
rzadziej niż co 1 rok i pod względem bezpieczeństwa przeciwpożarowego, przez
pomiar rezystancji izolacji, nie rzadziej niż co 5 lat,
rzadziej niż co 5 lat i pod względem bezpieczeństwa przeciwpożarowego, nie
rzadziej niż co 1 rok,
- instalacje badane w pełnym zakresie, nie rzadziej niż co 5 lat.
Dokumentacja techniczna konserwacji instalacji elektrycznych
Zakres i forma dokumentacji technicznej w zakresie konserwacji zależy od typu
instalacji oraz określonych wymagań podmiotu zarządzającego obiektem, w którym
znajduje się instalacja elektryczna.
Zgodnie z opracowaniem Przegląd i kontrola instalacji elektrycznych i instalacji
(urządzeń) piorunochronnych w budynku, mgr inż. Andrzeja Boczkowskiego, Stowarzyszenie Elektryków Polskich Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych 7. 05. 2013 r. :
,, Każde sprawdzenie odbiorcze lub okresowe instalacji elektrycznych powinno być zakończone protokołem z przeprowadzonych sprawdzeń (oględzin, pomiarów i prób).
Protokół z pomiarów i prób powinien zawierać:
? nazwę firmy wykonującej pomiary i numer protokołu,
? nazwę, miejsce zainstalowania oraz dane znamionowe badanych instalacji, obwodów, urządzeń i aparatów,
? rodzaj pomiarów i prób,
? nazwisko osoby wykonującej pomiary i próby,
? datę wykonania pomiarów i prób,
? spis użytych przyrządów i ich numery,
? szkice rozmieszczenia badanych instalacji, obwodów, urządzeń i aparatów,
? tabelaryczne zestawienie wyników pomiarów i prób oraz ich ocenę,

11

? dane o warunkach przeprowadzenia pomiarów i prób (szczególnie ważne przy
pomiarach uziemień),
? wnioski i zalecenia wynikające z pomiarów i prób. "
Książka kontrolna przeprowadzonych prac konserwacyjnych
W przypadku instalacji elektrycznej w przedsiębiorstwach, obiektach użyteczności publicznej, zgodnie z Ustawą,, Prawo budowlane" powinna być prowadzona książka
kontrolna przeprowadzonych prac konserwacyjnych. Dokument ten służy do rejestracji
(w formie wpisów) przebiegu robót oraz wszystkich zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku ich realizowania, a mających znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonywanych robót, których stwierdzenie po ich zakończeniu byłoby utrudnione lub niemożliwe. Z zapisów powinny wyraźnie wynikać: kolejność i sposób wykonywania robót. Każdy wpis powinien być oznaczony datą i podpisany przez osobę dokonującą wpisu, z podaniem imienia, nazwiska, wykonywanej funkcji i nazwy jednostki organizacyjnej lub organu, który reprezentują. Pod każdym wpisem w książce, osoba, której
wpis dotyczy bezpośrednio lub pośrednio, powinna potwierdzić podpisem opatrzonym
datą zaznajomienia się z jego treścią.
Za właściwe prowadzenie Książki kontrolnej przeprowadzonych prac konserwacyjnych, jej stan oraz właściwe przechowywanie w sposób zapobiegający uszkodzeniu,
kradzieży lub zniszczeniu jest odpowiedzialna osoba kierująca wykonaniem robót konserwacyjnych.
Protokół z wykonania prac konserwacyjnych
Podstawowym dokumentem w zakresie potwierdzenia wykonania konserwacji
instalacji elektrycznej jest Protokół z wykonania prac konserwacyjnych.

12

Rys. 3 Przykład protokołu z wykonania prac konserwacyjnych
Źródło: ztm. waw. pl

Protokół z wykonania prac konserwacyjnych jest ważnym dokumentem, który
należy przedstawić podczas kontroli w przedsiębiorstwie dotyczącej np. bezpieczeństwa, stanu budynku itp.

13

Bibliografia:
1.
2.
3.
5.

Markiewicz H. : Instalacje elektryczne. WNT, Warszawa 2005
Musiał E. : Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. WSiP, Warszawa 2005
Poradnik inżyniera elektryka t. 3. Praca zbiorowa. WNT, Warszawa 2005
Strojny J. : Podręcznik INPE dla elektryków, COSiW SEP, Warszawa 2004/2005
Łasak F. : Badania odbiorcze i eksploatacyjne w instalacjach i urządzeniach elektrycznych do 1 kV. Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw SEP. Warszawa
2005
6. Kupras K. i in. :Wytyczne pomiary w elektroenergetyce do 1 kV Centralny Ośrodek
Szkolenia i Wydawnictwo SEP. Warszawa 2006
7. Hörnemann E., Hübscher H., Klaue J., Schierack K., Stolzenburg R. : Elektrotechnika. Instalacje elektryczne i elektronika przemysłowa. WSiP, Warszawa 1998
8. PN dotyczące instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych
9. Aktualne akty prawne: ustawy, rozporządzenia i zarządzenia dotyczące instalacji
elektrycznych w obiektach budowlanych, prawa budowlanego, prawa energetycznego
10. Bastian P., Schuberth G., Spielvogel O., Steil H-J., Tkotz K., Ziegler K. : Praktyczna
elektrotechnika ogólna. Rea, Warszawa 2003
11. Katalogi bezpieczników, wyłączników instalacyjnych i różnicowoprądowych oraz
osprzętu instalacyjnego
12. Michel K., Sapiński T. : Czytam rysunek elektryczny. WSiP, Warszawa 1999

14